သင့္ႏွလံုးခုန္တာနဲ့ပတ္သက္ျပီး သင္ဘယ္ေလာက္သိပါသလဲ
ေန႕စဥ္အသက္ရွင္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႕ အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ႏွလံုးဘယ္လို အလုပ္လုပ္သလဲဆိုတာရယ္၊ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းရယ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သင္ဘယ္ေလာက္သိသလဲ ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္။
၁။ ပံုမွန္ဆိုရင္ တစ္မိနစ္ကို ဘယ္ႏွၾကိမ္နႈန္း ႏွလံုးခုန္ေလ့ရွိပါသလဲ
(က) ၂၀ကေန ၆၀
(ခ) ၆၀ကေန ၁၀၀
(ဂ) ၁၀၀ ကေန ၁၄၀
အေျဖ။ (ခ)
အသက္အရြယ္၊ က်န္းမာျဖတ္လတ္မႈ၊ လႈပ္ရွားေနလား၊ နားေနလား စတာေတြေပၚမူတည္ျပီး ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပံုမွန္ ေသြးခုန္ႏႈန္းကေတာ့ တစ္မိနစ္ကို အၾကိမ္ ၆၀ကေန ၁၀၀ၾကားရွိပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို တိုင္းခ်င္ရင္ ဘယ္လက္ေကာက္၀တ္ လက္မေအာက္နားက အေၾကာကို ညာဘက္လက္ေခ်ာင္း၃ေခ်ာင္းနဲ႕ ဖိျပီး နာရီၾကည့္ကာ တစ္မိနစ္မွာ ဘယ္ႏွၾကိ္မ္ခုန္လည္း စမ္းၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
၂။ ေသြးခုန္ႏႈန္းျမန္ေနရင္ ေသြးဖိအားပါအျမဲလိုက္တက္ေနသလား။
(က) မွန္
(ခ) မွား
အေျဖ။ (ခ) မွား
ေသြးတိုးတယ္ဆိုတာ ေသြးဖိအား ျမင့္တက္ေနတာကို ဆိုလိုတာပါ။ ေသြးဖိအားဆိုတာ ေသြးေတြ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းရာမွာ ေသြးလႊတ္ေၾကာနံရံေတြေပၚ သက္ေရာက္တဲ့ ေသြးရဲ႕ဖိအားကို ဆိုလိုတာပါ။ ေသြးခုန္ႏႈန္းဆိုတာကေတာ့ တစ္မိနစ္မွာခုန္တဲ့ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းၾကိမ္ေရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးခုန္ႏႈန္းနဲ႕ ေသြးဖိအားေတြဟာ တခါတရံမွာ အတူတူတက္၊ အတူတူက်တက္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တစ္ခုခုကို စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေသြးခုန္ႏႈန္းတက္ျပီး ေသြးဖိအား မတက္လာတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။
၃။ သင့္ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ Pacemaker စက္လိုအပ္မလဲ
(က) အရမ္းေႏွးေနရင္
(ခ) အရမ္းျမန္ေနရင္
(ဂ) ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း စည္းခ်က္မညီရင္
အေျဖ ။ (က)
ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းက တစ္မိနစ္ကို အၾကိမ္၆၀ထက္နည္းေနပါက Bradycardia လို႕ေခၚပါတယ္။ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာဆိုရင္ သင့္ႏွလံုးက ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြဆီ ေသြးအလံုအေလာက္ ညွစ္မထုတ္ေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ သိုင္းရြိဳက္ေရာဂါတို႕လိုမ်ိဳးနဲ႔ တခ်ိဳ႕ေဆး၀ါးေတြသံုးေဆာင္ေနရတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနျဖစ္ေနခဲ့ပါက ဆရာ၀န္နဲ႕ ျပသတိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ အေျခအေနဆိုးရြားပါက ဘက္ထရီနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ Pacemaker ကို လည္ပင္းေကာ္လာရိုးေအာက္နားထည့္ကာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ပံုမွန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၄။ ဘယ္အရာက ႏွလံုးခုန္ေစႏိုင္ပါသလဲ။
(က) လွ်ပ္စစ္စီးမႈ
(ခ) ဖိအား
(ဂ) အလိုအေလ်ာက္တံု႕ျပန္မႈ
အေျဖ ။ (က)
Sinoatrial node အမည္ရွိ ဆဲလ္အစုအေ၀းေတြက ႏွလံုးထိပ္ကေန ေအာက္ေျခထိ လွ်ပ္စီး သေကၤတေတြ လႊတ္ထုတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏွလံုးကို စည္းခ်က္က်က် ပံုမွန္ခုန္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးေနတာပါ။
၅။ ႏွလံုးကို ကပ္နားေထာင္တဲ့အခါ ၾကားရတဲ့ ဒုတ္ဒုတ္ ဒုတ္ဒုတ္လို႕ျမည္ေနတဲ့ ႏွလံုးခုန္သံက ဘာေၾကာင့္ထြက္လာတဲ့အသံလည္း။
(က) ႏွလံုးအဆို႕ရွင္ေတြ ပိတ္တဲ့ အသံ
(ခ) ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ နံရိုးကို ထိတဲ့ အသံ
(ဂ) ႏွလံုး ေသြးလႊတ္ခန္းေတြထဲ ေသြးစီးဆင္းတဲ့အသံ
အေျဖ ။ (က) (က) ႏွလံုးအဆို႕ရွင္ေတြ ပိတ္ဖြင့္တဲ့ အသံ
ႏွလံုး အဆို႕ရွင္ေတြက တံခါးေတြလိုပါပဲ။ ႏွလံုးဆီ ေသြးေရာက္ေအာင္ ဖြင့္ေပးျပီး လမ္းမမွားေအာင္ ပိတ္ေပးပါတယ္။ ဒုတ္ဒုတ္ ဒုတ္ဒုတ္ အဂၤလိပ္လိုဆို Lub Dub လို႔ ျမည္ေနတဲ့ အသံ၂ခုဟာ Mitral နဲ႕ Aortic အဆို႕ရွင္ ၂ခုက ႏွလံုးကို ျဖတ္သန္းသြားတဲ့အခါမွာ ပိတ္တဲ့အသံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၆။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ႏွလံုးဟာ တစ္မိနစ္ကို ေသြးပမာဏဘယ္ေလာက္ ညွစ္ထုတ္ေပးေနပါသလဲ။
(က) ၁.၅ လီတာ
(ခ) ၁.၅ ဂါလန္
(ဂ) ၁.၅ ကြာတာ
အေျဖ ။ (ခ)
တစ္မိနစ္ကို ၁.၅ဂါလန္ဆိုေတာ့ တစ္ရက္ကို ဂါလန္၂၀၀၀ ရွိတာေပါ့။ ဒီေသြဒပမာဏအားလံုးကို ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႕ ညွစ္ထုတ္ေပးဖို႕ဆိုရင္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ၾကိမ္ေရ ၁သိန္းေလာက္ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အသက္၇၀အရြယ္မွာဆိုရင္ သင့္ႏွလံုးခုန္တဲ့ ၾကိမ္ေရဟာ ၂.၅ ဘီလီယံထက္ကို ပိုေနမွာပါ။
၇။ သင္အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းက်တတ္သလား။
(က) မွန္
(ခ) မွား
When you snooze, your body doesn’t need to work as hard as it does when you’re awake. Heart rate, breathing, and blood pressure all take a dive below their normal numbers when you’re asleep.
အေျဖ။ (က) မွန္
သင္အိပ္ေပ်ာ္တဲ့အခါ သင့္ခႏၶာကိုယ္က ႏိုးေနတဲ့ အခါေလာက္ အလုပ္လုပ္စရာမလိုပါဘူး။ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့အခါမွာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း၊ အသက္ရွဴႏႈန္း၊ ေသြးဖိအား စတာေတြဟာ ပံုမွန္ထက္ ေလ်ာ့က်ေနတတ္ပါတယ္။
၈။ ဘယ္သူေတြမွာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းပိုေႏွးေနတတ္လဲ။
(က) ေယာက်္ားေလး
(ခ) မိန္းကေလး
(ဂ) ကေလး
အေျဖ။ (က) ေယာက်ာ္းေလး
ပံုမွန္အားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္ တစ္မိနစ္ကို ၈ၾကိမ္ေလာက္ပိုျပီး ႏွလံုးခုန္ေလ့ရွိပါတယ္။ အသက္အရြယ္ေပၚ မူတည္ျပီး ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းလည္း ေလ်ာ့က်လာတတ္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးက ပိုျပီး ေသးငယ္တတ္တာေၾကာင့္ တစ္ခါခုန္ရင္ ေသြးနည္းနည္းသာ ညွစ္ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးနည္းေလေလ ညွစ္ရတဲ့ ၾကိမ္ေရ ပိုမ်ားေလ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းေတြက ပိုျမန္ေနတတ္တာပါ။
၉။ ႏွလံုးညည္းသံ (Heart Murmur ) ဆိုတာ
(က) ႏွလံုးမွာ ၀င္တဲ့ ေရာဂါပိုး
(ခ) ႏွလံုးခုန္ရာမွာ ထြက္လာတဲ့ အသံပို
(ဂ) ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို တိုင္းတဲ့ ကိရိယာ
အေျဖ။ (ခ)
ႏွလံုးခုန္တဲ့အသံၾကားထဲ ညည္းသံလို အသံေလးပါလာတာကို Heart Murmur လို႕ေခၚပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ထြက္လာတတ္ျပီး အဲ့အသံၾကားတိုင္း စိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူး။ ကေလးငယ္ ၉၀ရာခိုင္ႏွဳန္းမွာ တစ္ၾကိမ္မဟုတ္တစ္ၾကိမ္ ဒီလိုအသံမ်ိဳးၾကားမိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ညည္းသံအမ်ားစုက ႏွလံုး အဆို႕ရွင္မွာ ျပသနာတစ္ခုခုရွိေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ စစ္ေဆးကုသဖို႕လိုပါလိမ့္မယ္။
Dr.ႏုျမတ္သိဂၤီဦး
Good Health Journal
